Top 8 bước chăm sóc sản phụ sau đẻ thường
Sau khi sinh, mẹ bầu cần được quan tâm, chăm sóc không chỉ về thể chất mà cả tinh thần để có thể hồi phục trở về trạng thái ổn định.
1. Theo dõi các chỉ số sinh tồn
Các chỉ số sinh tồn như huyết áp, nhiệt độ cơ thể, nhịp thở và mạch đều là những yếu tố quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ sau khi sinh. Bác sĩ sẽ căn cứ vào các chỉ số này để theo dõi sự phục hồi của mẹ bầu và đưa ra những lời khuyên về chế độ ăn uống, giấc ngủ và tâm lý, giúp mẹ hồi phục nhanh chóng.
2. Vệ sinh cơ thể sau sinh
Sau khi sinh, nhiều người tin rằng cần kiêng tắm trong ít nhất một tháng, tuy nhiên điều này không hoàn toàn đúng. Việc giữ vệ sinh cơ thể là rất cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng vùng sinh môn, viêm nhiễm phụ khoa hay các vấn đề khác sau sinh. Tùy vào tình trạng sức khỏe, mẹ có thể bắt đầu tắm sau từ 1 đến 3 ngày sau sinh.
Ngoài ra, khi cơ thể tiết sữa hoặc mồ hôi nhiều, việc thay quần áo thường xuyên là rất quan trọng. Mẹ bầu nên chọn trang phục làm từ chất liệu thoáng mát, có khả năng thấm hút mồ hôi tốt và ưu tiên mặc đồ dài để bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại.
3. Vệ sinh vùng kín sau sinh
Khi sinh thường, sản phụ thường phải thực hiện cắt tầng sinh môn, vì vậy việc chăm sóc và giữ vệ sinh vùng này là rất quan trọng. Để giúp vết thương mau lành, mẹ bỉm cần rửa vùng kín ít nhất ba lần mỗi ngày bằng nước sạch.
Theo lời khuyên từ các bác sĩ, mẹ bầu nên lau rửa từ trước ra sau để tránh vi khuẩn xâm nhập, không thụt rửa sâu vào trong, sau đó lau khô vùng kín và sử dụng băng vệ sinh để đảm bảo vùng này luôn khô thoáng.
Nếu vùng tầng sinh môn bị sưng hay đau, chườm lạnh là một biện pháp hiệu quả giúp giảm cảm giác khó chịu và giảm viêm. Ngoài ra, việc giữ vệ sinh quần áo và đồ lót thường xuyên cũng góp phần vào quá trình phục hồi nhanh chóng của vùng sinh môn.
4. Theo dõi sản dịch và sự co giãn của tử cung
Sản dịch sẽ kéo dài từ 6 đến 7 ngày sau sinh, có màu giống máu kinh nhưng sẽ nhạt dần khi gần hết. Thông thường, sản phụ sinh thường sẽ có sản dịch từ 2 đến 6 tuần và sẽ có kinh trở lại sau khoảng 4 tuần.
Tuy nhiên, nếu sản dịch có mùi hôi, màu đỏ không thay đổi hoặc mẹ cảm thấy đau bụng, có thể đó là dấu hiệu của việc sản dịch chưa được đẩy hết ra ngoài, dẫn đến tình trạng tắc sản dịch. Điều này rất nguy hiểm và cần được khám chữa kịp thời.
Để giảm thiểu tình trạng sản dịch kéo dài, sản phụ cần tránh làm việc quá sức trong giai đoạn phục hồi sau sinh. Nếu cảm thấy khó chịu vì áp lực ở tử cung hoặc cơn đau, có thể chườm lạnh hoặc sử dụng thuốc giảm đau theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.
5. Chăm sóc và vệ sinh vú
Sinh thường giúp sữa về nhanh chóng, tạo cơ hội để mẹ bỉm có thể cho con bú sớm, giúp bé nhận được dưỡng chất từ sữa mẹ ngay từ những giờ phút đầu tiên. Để tránh tình trạng tắc tia sữa và cải thiện sức khỏe của trẻ, mẹ cần chú ý cho bé bú theo cữ và hướng dẫn bé bú đúng tư thế để bé tiếp nhận sữa hiệu quả.
Để duy trì nguồn sữa tốt và ngăn ngừa viêm tuyến vú, mẹ nên vệ sinh sạch sẽ núm vú trước và sau mỗi lần cho bé bú. Nếu bé không bú hết sữa, mẹ cần vắt hết sữa ra ngoài để tránh tình trạng sữa ứ đọng, gây tắc nghẽn và ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ cho lần bú sau.
6. Chế độ dinh dưỡng cho sản phụ sau sinh thường
Việc chăm sóc sau sinh không chỉ bao gồm vệ sinh và theo dõi sức khỏe mà còn liên quan đến chế độ ăn uống. Mẹ bầu cần chú trọng cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng gồm đạm, chất béo, tinh bột và vitamin.
Ngoài ra, bổ sung thực phẩm có lợi cho sữa như móng giò, gà tần thuốc bắc là rất tốt. Sản phụ cũng nên tránh thực phẩm giàu đạm, dầu mỡ dễ gây đầy bụng, khó tiêu. Các thức uống có chứa caffeine, cồn hay đồ ăn cay nóng cần được hạn chế.
Đặc biệt, việc uống đủ nước, đặc biệt là nước ấm, không chỉ hỗ trợ tuần hoàn máu mà còn giúp phục hồi sức khỏe và kích thích sản xuất sữa.
7. Vận động nhẹ sau sinh
Khởi động việc vận động sau sinh sẽ giúp phụ nữ giảm thiểu các vấn đề liên quan đến sản dịch. Đồng thời, việc vận động thường xuyên cũng giúp tử cung co lại hiệu quả, ngăn ngừa các vấn đề như táo bón, bí tiểu hay thuyên tắc tĩnh mạch.
Đối với mẹ sinh thường, sau vài giờ nghỉ ngơi, chị em có thể bắt đầu vận động nhẹ nhàng. Ban đầu, các bài tập như đi lại nhẹ và hít thở sâu là đủ. Sau một thời gian, có thể thử các hoạt động như đi bộ hoặc thực hiện các bài yoga cơ bản.
8. Chăm sóc tinh thần sau sinh
Dù là sinh thường hay sinh mổ, phụ nữ sau sinh đều cần được hỗ trợ về mặt tinh thần để giảm bớt căng thẳng. Việc lắng nghe và động viên mẹ bỉm rất quan trọng, giúp họ vượt qua những vấn đề như trầm cảm sau sinh, tình trạng tắc sữa và các khó khăn khác mà nhiều chị em thường gặp phải.
Một số lưu ý khi sinh hoạt cho phụ nữ sau đẻ thường
Bên cạnh những yếu tố đã được đề cập, sản phụ mới sinh cũng cần chú ý đến một số thói quen trong cuộc sống hàng ngày.
- Nên dành ít nhất 6 tuần để nghỉ ngơi và kiêng cữ sau sinh.
- Để tránh làm tổn thương vết mổ tầng sinh môn, mẹ bầu nên nằm ngửa hoặc nghiêng và thường xuyên thay đổi tư thế khi nằm.
- Cần chú ý đến thời gian quan hệ tình dục. Tốt nhất là đợi ít nhất 3 tháng sau sinh mới bắt đầu quan hệ, để tránh gây ảnh hưởng đến vết thương và sự phục hồi của tử cung.
- Nên đợi ít nhất 2 năm sau khi sinh trước khi mang thai lại. Trong thời gian này, mẹ nên đi khám phụ khoa định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ về phương pháp tránh thai an toàn.
Việc tuân thủ các lưu ý sau sinh rất quan trọng. Ngoài việc tự ý thức điều chỉnh các thói quen sinh hoạt, sản phụ cũng cần sự chăm sóc và hỗ trợ từ gia đình để nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Người thân có thể giúp giảm bớt gánh nặng chăm sóc trẻ, tạo điều kiện cho mẹ có thêm thời gian để nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân, đồng thời giảm bớt áp lực tâm lý sau sinh.
Mẹ bầu và gia đình có thể tham khảo Chương trình thai sản của Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội để có kế hoạch chăm sóc sức khỏe toàn diện. Chương trình được thiết kế với các buổi thăm khám, kiểm tra khoa học từ giai đoạn trước, trong và sau khi sinh.
Được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Sản phụ giàu kinh nghiệm, chương trình này đảm bảo sự theo dõi chặt chẽ, giúp sản phụ có một thai kỳ khỏe mạnh, trải qua quá trình chuyển dạ an toàn và giảm lo lắng về thai kỳ.
Lưu ý: Nội dung trong bài chỉ mang tính tham khảo cho bạn, không thay thế cho các chẩn đoán, thăm khám của chuyên gia. Mẹ không nên tự ý điều trị hoặc mua thuốc dùng tại nhà. Thay vào đó, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để có kế hoạch chăm sóc sức khỏe khoa học và hiệu quả.
Chăm sóc sản phụ sau đẻ thường là một quá trình phức tạp nhưng rất quan trọng. Bằng cách theo dõi sức khỏe, chăm sóc tinh thần, và tuân theo chế độ dinh dưỡng và vận động phù hợp, sản phụ có thể phục hồi nhanh chóng và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Nếu còn vấn đề thắc mắc, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ và tư vấn.