Sa tử cung sau sinh thường, triệu chứng, nguyên nhân, cách chữa

Sa tử cung sau sinh thường là gì?

Sa tử cung sau sinh là tình trạng tử cung bị tụt xuống hoặc di chuyển khỏi vị trí bình thường trong khoang chậu sau khi sinh con. Hiện tượng sa tử cung sau sinh là vấn đề sức khỏe phụ nữ thường gặp, đặc biệt ở những người sinh nhiều lần hoặc đã nhiều tuổi.

Thông thường, tử cung được nâng đỡ và giữ vững ở vị trí của nó nhờ các cơ và mô xung quanh, bao gồm cơ sàn chậu và các dây chằng. Tuy nhiên, khi các cơ này bị yếu đi do tác động của quá trình sinh con hoặc có áp lực tác động lên cùng chậu, chúng có thể không giữ được tử cung ở vị trí ban đầu. Khi đó, tử cung có thể sa xuống vào trong âm đạo hoặc thậm chí rơi ra ngoài.

Sa tử cung sau sinh có thể không biểu hiện rõ ràng ngay lập tức và có thể phát triển dần dần theo thời gian. Mặc dù tình trạng này có thể không đe dọa ngay lập tức đến tính mạng của phụ nữ, nhưng nó lại có thể gây ra những khó khăn nghiêm trọng trong cuộc sống hàng ngày, làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Triệu chứng bị sa tử cung sau khi sinh thường

Các triệu chứng của sa tử cung sau sinh thường sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của tình trạng này. Nếu chỉ bị nhẹ, triệu chứng có thể không rõ ràng và khó nhận biết. Tuy nhiên, nếu tình trạng sa tử cung tiến triển, các triệu chứng sau đây có thể xuất hiện:

• Cảm giác nặng nề hoặc đầy bụng ở vùng chậu: Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của sa tử cung là cảm giác nặng nề hoặc đầy bụng ở khu vực vùng chậu, đặc biệt là khi đứng lâu hoặc vận động mạnh. Cảm giác này có thể gây khó chịu và làm giảm khả năng di chuyển bình thường của phụ nữ.
• Khó khăn khi quan hệ tình dục: Phụ nữ bị sa tử cung có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục. Đặc biệt, nếu tử cung sa xuống quá mức, nó có thể gây ảnh hưởng đến khả năng thâm nhập trong quá trình giao hợp, dẫn đến sự khó khăn hoặc đau đớn trong khi quan hệ.
• Tiểu rắt hoặc tiểu không tự chủ: Khi tử cung rơi xuống thấp hơn bình thường, nó có thể tạo áp lực lên bàng quang và niệu đạo, gây ra các vấn đề về tiểu tiện. Phụ nữ có thể gặp tình trạng tiểu rắt (có nhu cầu đi tiểu liên tục) hoặc thậm chí tiểu không tự chủ, tức là không kiểm soát được việc đi tiểu.
• Sa âm đạo hoặc thấy âm đạo bị tụt xuống: Trong trường hợp nặng hơn của sa tử cung, phụ nữ có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một phần âm đạo bị tụt ra ngoài cơ thể. Điều này có thể xảy ra khi tử cung sa xuống quá mức và lồi ra ngoài âm đạo. Đây là dấu hiệu của sa tử cung ở mức độ nghiêm trọng, cần can thiệp y tế ngay lập tức.
• Đau hoặc cảm giác tức ở vùng bụng dưới: Một số phụ nữ có thể gặp phải cảm giác đau hoặc tức ở vùng bụng dưới, đặc biệt là khi họ cố gắng nâng các vật nặng hoặc khi tham gia vào các hoạt động thể chất. Cảm giác này có thể tăng lên khi có sự căng thẳng hoặc áp lực lên cơ thể.
• Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng: Khi sa tử cung làm tăng áp lực lên các cơ quan trong vùng chậu, phụ nữ có thể cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường. Họ có thể cảm thấy thiếu năng lượng và không thể thực hiện các hoạt động thường ngày mà không cảm thấy kiệt sức.
• Đau vùng lưng dưới: Một số phụ nữ bị sa tử cung có thể cảm thấy đau ở vùng lưng dưới. Điều này thường xảy ra do sự thay đổi trong cơ cấu cơ thể, khi áp lực trong khu vực chậu tác động đến cột sống và cơ lưng.

Vì sao mẹ bị sa tử cung sau khi sinh thường?

Phụ nữ bị sa tử cung sau sinh có thể do nhiều nguyên nhân, ví dụ như việc đã sinh con nhiều lần, thai nhi quá to hay thai phụ bị chấn thương.

Cụ thể, những nguyên nhân có thể gây ra sa tử cung sau sinh bao gồm:

• Cơ sàn chậu bị suy yếu: Cơ sàn chậu là nhóm cơ giúp hỗ trợ và giữ tử cung, bàng quang và các cơ quan nội tạng trong vùng chậu. Khi cơ sàn chậu suy yếu, đặc biệt sau khi sinh, chúng không còn đủ khả năng để giữ các cơ quan này ở vị trí bình thường. Quá trình sinh nở, đặc biệt là sinh thường, có thể làm căng và làm yếu các cơ này, khiến chúng không thể duy trì sự ổn định của tử cung.
• Sinh nhiều lần: Phụ nữ sinh nhiều lần có nguy cơ cao bị sa tử cung, bởi vì mỗi lần sinh con, đặc biệt là sinh qua đường âm đạo, có thể gây ra những tổn thương nhỏ cho các cơ và mô trong vùng chậu. Khi có nhiều lần sinh, những tổn thương này sẽ tích tụ, làm yếu đi khả năng giữ tử cung trong vị trí ban đầu.
• Sinh con to hoặc sinh kéo dài: Những phụ nữ có thai kỳ kéo dài hoặc sinh con với trọng lượng lớn sẽ gặp áp lực lớn hơn lên các cơ và mô trong vùng chậu. Áp lực này có thể làm tổn thương các cơ nâng đỡ tử cung, dẫn đến việc tử cung không thể ở đúng vị trí trong khoang chậu.
• Các vấn đề về thể chất của mẹ: Một số yếu tố như béo phì, thiếu tập thể dục, hay có bệnh lý như tiểu đường hay bệnh lý huyết áp cao cũng có thể làm tăng nguy cơ sa tử cung. Những yếu tố này gây áp lực lên cơ thể, làm giảm khả năng phục hồi và làm suy yếu các mô hỗ trợ tử cung.
• Thai phụ đã lớn tuổi: Sau khi sinh, các mô liên kết trong cơ thể người phụ nữ cũng có thể mất dần sự đàn hồi, nhất là khi mẹ có tuổi cao hoặc sinh con ở tuổi muộn. Điều này khiến cho tử cung không thể trở lại vị trí ban đầu, gây ra tình trạng sa tử cung.
• Lao động quá sức sau khi sinh: Nếu mẹ lao động quá sức, các cơ và dây chằng hỗ trợ tử cung chưa kịp hồi phục sẽ bị tổn thương, làm cho tử cung bị sa xuống do sự suy yếu của các cơ quan này.
• Căng thẳng trong quá trình sinh nở: Trong quá trình sinh nở, đặc biệt khi phải rặn mạnh và kéo dài, sự căng thẳng quá mức có thể làm tổn thương các cơ và mô trong vùng chậu. Điều này có thể khiến các cơ không còn khả năng giữ tử cung ở vị trí bình thường sau khi sinh.

Điều trị sa tử cung cho thai phụ sau khi sinh thường

Tùy vào mức độ nặng nhẹ của sa tử cung, có thể áp dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau như điều trị phẫu thuật hoặc không phẫu thuật.

Điều trị không phẫu thuật

Trong những trường hợp sa tử cung nhẹ hoặc trung bình, điều trị bảo tồn có thể giúp giảm thiểu triệu chứng và cải thiện tình trạng của mẹ. Một số phương pháp điều trị bảo tồn bao gồm:

• Tập thể dục cơ sàn chậu: Bài tập Kegel là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để củng cố cơ sàn chậu. Các bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh vùng chậu, hỗ trợ việc giữ tử cung và các cơ quan khác ở vị trí ổn định.
• Sử dụng vòng nâng tử cung: Vòng nâng tử cung là một thiết bị đặt vào âm đạo để nâng đỡ tử cung và giữ nó ở vị trí bình thường. Đây là giải pháp tạm thời, giúp giảm bớt triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho phụ nữ bị sa tử cung mà không cần phải phẫu thuật.
• Điều chỉnh lối sống: Việc duy trì một cân nặng hợp lý, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và tăng cường sự hỗ trợ cho vùng chậu.

Điều trị phẫu thuật

Trong trường hợp sa tử cung nghiêm trọng, khi các phương pháp bảo tồn không hiệu quả, phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết để giải quyết tình trạng này. Các phương pháp phẫu thuật điều trị sa tử cung bao gồm:

• Cắt tử cung: Dùng trong trường hợp sa tử cung nghiêm trọng. Tùy vào tình trạng nghiêm trọng mà có thể cần thực hiện cắt một phần hoặc toàn bộ tử cung. Ngoài ra, nếu cần, các cơ quan như âm đạo, niệu đạo, bàng quang hay trực tràng cũng có thể được phẫu thuật trong cùng một lần. Tuy nhiên, việc cắt tử cung có nghĩa là bệnh nhân không thể mang thai sau phẫu thuật.
• Phẫu thuật treo tử cung: Có thể thực hiện qua nội soi ổ bụng, mổ mở bụng hoặc qua âm đạo. Mục tiêu là phục hồi sự nâng đỡ tử cung và các cấu trúc sàn chậu. Phẫu thuật này thường sử dụng mảnh ghép tổng hợp không tan, giúp thay thế các dây chằng, cơ và cân bị tổn thương. Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, hiệu quả và ít rủi ro.

Sa tử cung sau sinh ngày càng nhận được sự quan tâm vì ảnh hưởng lớn đến đời sống của phụ nữ. Tuy nhiên, vì vấn đề tế nhị, nhiều phụ nữ ngại đi khám và thường tự chịu đựng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Để đảm bảo một kỳ mang thai khỏe mạnh, sinh nở an toàn và phục hồi hiệu quả, mẹ nên tham khảo các gói chăm sóc sức khỏe từ trong thai kỳ.

Mẹ bầu có thể tham khảo Chương trình thai sản của Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội. Được thiết kế với lộ trình thăm khám khoa học cho mẹ từ trước đến sau khi sinh bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Nhờ đó, mẹ bầu có thể yên tâm hơn cho sức khỏe của thai nhi cũng như của chính mình.

Lưu ý: Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho các chẩn đoán và điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Mẹ không nên tự mua thuốc và điều trị tại nhà mà nên kiểm tra, thăm khám sức khỏe tại cơ sở y tế uy tín và tuân thủ theo lời khuyên của chuyên gia.

Sa tử cung sau sinh thường là vấn đề không nên xem nhẹ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Việc nhận diện sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời sẽ giúp hạn chế biến chứng. Nếu gặp phải tình trạng này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án điều trị phù hợp.