Vì sao ăn vào bị đau bụng?
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau bụng sau khi ăn rất đa dạng, có thể do ăn quá no, do các bệnh về đường ruột, các bệnh liên quan đến dạ dày,… cụ thể như sau:
Đau bụng do khó tiêu
Khi gặp chứng khó tiêu, người bệnh thường cảm thấy đau ở vùng bụng trên, kèm theo cảm giác no nhanh, đầy hơi, bụng căng cứng và buồn nôn. Nếu không có bất kỳ bệnh lý rõ ràng nào được chẩn đoán, có thể bạn đang gặp bệnh rối loạn tiêu hóa, khi các cơ quan tiêu hóa không hoạt động bình thường.
Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là thuật ngữ chỉ tình trạng axit trong dạ dày bị trào ngược lên trên thực quản. Các triệu chứng điển hình là người bệnh có cảm giác đau khi nuốt và bị nóng rát ở vùng thực quản. Nếu tình trạng này kéo dài, axit trong dạ dày có thể gây tổn thương cho phần niêm mạc thực quản.
Viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau bụng sau khi ăn. Nếu sau khi ăn bạn cảm thấy đau bụng ở vùng xương ức và rốn thì đó có thể là dấu hiệu của viêm loét dạ dày tá tràng. Thậm chí ngay cả khi dạ dày trống rỗng thì bạn cũng có thể cảm thấy cơn đau bụng.
Loét dạ dày tá tràng thường xảy ra do việc sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen, Aspirin hoặc Naproxen, nhất là khi bạn sử dụng chúng trong thời gian dài. Ngoài ra, vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) cũng là một nguyên nhân phổ biến khác gây viêm loét dạ dày.
Sỏi mật
Cơn đau do sỏi mật gây ra thường bắt đầu từ vùng bụng phía trên hoặc dưới sườn phải, có thể lan ra sau lưng hoặc lên trên vai phải. Triệu chứng này thường xảy ra sau khi ăn, đi kèm với cảm giác buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt là sau khi bạn ăn nhiều chất béo hoặc ăn quá thịnh soạn.
Không chị bị đau sau khi ăn, bạn cũng có thể bị đau bụng dữ dội khi bụng đói, kèm theo đó là triệu chứng sốt.
Hội chứng ruột kích thích
Đau bụng mãn tính có thể là dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích. Các triệu chứng của bệnh có thể khác nhau ở mỗi người, tuy nhiên thường sẽ gồm cảm giác co thắt, đầy hơi, tiêu chảy, hoặc táo bón.
Khi bị hội chứng ruột kích thích, cơn đau bụng và cảm giác đầy hơi thường xuất hiện quanh vùng rốn sau khi ăn. Việc ăn uống có thể khiến các cơn co thắt diễn ra mạnh hơn, dẫn đến việc đau bụng ở người bệnh.
Ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến những cơn đau bụng dữ dội, thường xuất hiện vài giờ sau khi ăn. Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể gặp phải các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và sốt.
Bên cạnh đó, một số thực phẩm, đặc biệt là các món ăn cay, đồ ăn có tính axit hoặc các loại đồ uống như rượu, đồ uống chứa caffein có thể kích thích dạ dày và gây ra đau bụng.
Dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm
Khi cơ thể phản ứng miễn dịch với một số thực phẩm, nó có thể gây ra chứng đau bụng sau khi ăn. Các loại thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất bao gồm hải sản (đặc biệt là cá), sữa và đậu phộng.
Ngoài ra, còn có một dạng dị ứng nhẹ hơn được gọi là không dung nạp thực phẩm. Đây là tình trạng khi hệ tiêu hóa gặp khó khăn trong việc xử lý một số loại thực phẩm, khiến chúng không được tiêu hóa đúng cách. Gluten và lactose là hai chất không dung nạp phổ biến gây ra hiện tượng này.
Viêm tụy
Viêm tụy có thể gây ra cơn đau quặn bụng sau khi ăn, bắt đầu từ vùng bụng trên và lan ra sau lưng, kèm theo cảm giác buồn nôn và nôn. Có nhiều yếu tố góp phần gây viêm tụy, có thể kể đến như di truyền, sỏi mật, và thói quen uống rượu, hút thuốc,… đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Ăn quá no
Ăn quá no cũng có thể khiến bạn cảm thấy bị đầy bụng và khó chịu ở vùng bụng trên. Thói quen ăn quá no thường xuyên sẽ không có lợi cho sức khỏe của bạn.
Cách xử lý tình trạng khi bị đau bụng sau khi ăn
Trước khi đi khám, bạn cũng có thể thử áp dụng một số biện pháp sau đây để giảm bớt tình trạng đau bụng sau khi ăn:
- Chườm ấm vào vùng bụng.
- Uống trà quế hoặc trà gừng để làm dịu dạ dày.
- Bổ sung các lợi khuẩn cho đường ruột bằng cách ăn sữa chua.
- Khi cơn đau bụng xuất hiện, hãy nghỉ ngơi và tránh vận động mạnh. Bạn có thể ngồi tựa vào gối thay vì nằm ngay sau bữa ăn, để tránh dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản.
- Chia nhỏ bữa ăn để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
- Hạn chế uống các loại đồ uống như cà phê, bia rượu và trà.
- Tránh các loại thực phẩm có thể gây kích ứng và quá tải cho dạ dày (ví dụ như đồ cay, đồ chua,…).
Nếu cơn đau bụng không giảm sau vài giờ, trở nên nghiêm trọng hơn và kèm theo các triệu chứng khác như nôn nhiều, sốt, vàng da, ớn lạnh,… thì bạn cần đi khám ngay để xác định rõ nguyên nhân.
Tại bệnh viện, để chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các phương pháp chẩn đoán như xét nghiệm, chụp x-quang, siêu âm ổ bụng, nội soi dạ dày đại tràng, chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ. Dựa vào nguyên nhân được xác định, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp, có thể là dùng thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác.
Như vậy, tình trạng ăn vào bị đau bụng có thể xuất phát từ thói quen ăn uống không lành mạnh, nhưng cũng có khả năng là một dấu hiệu bệnh lý. Vì vậy, bạn không nên chủ quan với hiện tượng này mà cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường có thể xuất hiện sau khi ăn. Nếu cơn đau không cải thiện và trở nên nghiêm trọng hơn, cần đi khám để điều trị kịp thời.