Chọc hút dịch màng phổi và sinh thiết màng phổi

Thế nào là tràn dịch màng phổi?

Không gian trong màng phổi (the pleural space) là một khoảng trống được hình thành bởi màng phổi – lớp màng kép bao quanh hai lá phổi. Một số bệnh lý như suy tim, suy thận, suy gan, viêm phổi, ung thư, các bệnh viêm mạn tính liên quan đến hệ miễn dịch… có thể gây tích tụ chất lỏng tại không gian này, hiện tượng được gọi là tràn dịch màng phổi.

Người bệnh bị tràn dịch màng phổi thường có các biểu hiện như:

• Khó thở khi gắng sức
• Đau vùng xương sườn khi hít thở sâu hoặc thay đổi tư thế
• Ho khan

Bác sĩ có thể nghi ngờ tràn dịch khi nghe phổi và chỉ định chụp X-quang lồng ngực. Tuy nhiên, X-quang chỉ giúp xác định có dịch, không cho biết nguyên nhân.

Để tìm nguyên nhân, bác sĩ sẽ thực hiện chọc hút dịch màng phổi (pleural puncture hoặc thoracentesis) để lấy mẫu dịch làm xét nghiệm. Phòng xét nghiệm sẽ kiểm tra:

• Số lượng protein và LDH (Lactate dehydrogenase): phân biệt tràn dịch do tổn thương màng phổi hay do thiếu protein
• Số lượng và loại bạch cầu: gợi ý nguyên nhân viêm
• Sự hiện diện của vi khuẩn và độ nhạy kháng sinh

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như sinh thiết màng phổi nếu cần. Chọc hút dịch cũng giúp giảm triệu chứng bằng cách loại bỏ dịch dư thừa.

Thế nào là chọc hút dịch màng phổi?

Chọc hút dịch màng phổi là thủ thuật xâm lấn nhỏ, giúp bác sĩ lấy mẫu dịch trong khoang màng phổi khi có tràn dịch.

• Bác sĩ dùng kim nhỏ, gây tê tại chỗ rồi xuyên qua thành ngực vào khoang màng phổi
• Dịch được hút ra bằng ống tiêm
• Kim được rút ra sau khi hoàn tất

Nếu lượng dịch ít, thủ thuật được định vị bằng siêu âm. Người bệnh không cần nhập viện nhưng sẽ được theo dõi trong 4 giờ sau thủ thuật và chụp X-quang để bảo đảm không có biến chứng.

Thế nào là sinh thiết màng phổi?

Sinh thiết màng phổi là thủ thuật lấy một mẫu mô từ màng phổi để xét nghiệm. Có hai phương pháp:

1. Chọc kim sinh thiết dưới gây tê tại chỗ
   • Thực hiện bởi bác sĩ hô hấp
   • Dùng kim sinh thiết đưa vào thành ngực để lấy mẫu
   • Sau thủ thuật, người bệnh được theo dõi 4 giờ và chụp X-quang
2. Nội soi màng phổi
   • Do bác sĩ phẫu thuật lồng ngực thực hiện dưới gây mê toàn thân
   • Người bệnh cần nhập viện trước vài ngày
   • Thủ thuật không được mô tả chi tiết trong tài liệu này

Những rủi ro khi chọc hút và sinh thiết màng phổi

Các thủ thuật này có thể gặp một số biến chứng sau:

• Đau khi làm thủ thuật: thường nhẹ, giảm bằng gây tê và sẽ hết sau khi rút kim
• Chảy máu: có thể xảy ra nếu kim đâm vào da hoặc tổ chức mạch máu, nguy cơ cao hơn nếu người bệnh đang dùng thuốc chống đông hoặc có rối loạn đông máu
• Tràn khí màng phổi: có thể do thủng màng phổi hoặc phổi giãn không hoàn toàn, đôi khi cần đặt ống dẫn lưu
• Ho ra máu: hiếm gặp, thường do kim chạm vào phổi, hiện tượng sẽ tự hết sau vài phút

Khi nào có kết quả?

Các mẫu dịch và mô được gửi đến phòng xét nghiệm.

• Kết quả phân tích tế bào, protein, LDH có sau 1 ngày
• Kết quả vi sinh, mô bệnh học, xét nghiệm lao cần thêm thời gian

Người bệnh sẽ được hẹn khám lại sau 5 ngày để bác sĩ giải thích kết quả, kê đơn hoặc chỉ định thêm xét nghiệm nếu cần.

Thông tin về Khoa Hô hấp – Dị ứng, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội

Khoa Hô hấp – Dị ứng có khả năng chẩn đoán và điều trị toàn diện các bệnh lý đường hô hấp và phổi, bao gồm cả lao phổi và lao ngoài phổi. Các bệnh thường gặp:

• Viêm đường hô hấp trên
• Viêm phế quản cấp và mạn
• Viêm phổi
• Áp xe phổi
• Lao phổi và lao ngoài phổi
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
• Hen phế quản
• Giãn phế quản

Các thủ thuật được thực hiện:

• Thăm dò chức năng hô hấp và test phục hồi phế quản
• Chọc dò và sinh thiết màng phổi
• Mở màng phổi, đặt sonde dẫn lưu màng phổi
• Nội soi phế quản ống mềm
• Sinh thiết khối u, thành phế quản
• Phối hợp điều trị cùng bác sĩ phẫu thuật lồng ngực

Liên hệ tư vấn với bác sĩ chuyên khoa:
(84-24) 3577 1100 hoặc gửi câu hỏi tại: https://www.hfh.com.vn/vi/88/hoi-bac-si.html