Nên làm gì khi trẻ nuốt phải dị vật vào bụng? Các lưu ý quan trọng

Dấu hiệu trẻ nuốt dị vật vào bụng

Tùy vào vị trí có dị vật mắc kẹt mà trẻ có thể có những biểu hiện khác nhau. Phụ huynh nên nắm được một số dấu hiệu bất thường sau đây để có thể xử lý kịp thời và an toàn cho bé:

Dấu hiệu trẻ mắc dị vật ở vùng hầu họng

Khi bị mắc dị vật ở khu vực này, nhiều trẻ có thể gặp phải các triệu chứng như chảy nước miếng hoặc cảm giác khó nuốt. Nếu dị vật lớn mắc kẹt ở ngã ba hầu họng có thể gây tắc nghẽn đường thở. Nếu là dị vật nhỏ, nó có thể di chuyển vào thanh quản, gây khó thở và đe dọa tính mạng của trẻ. Đôi khi bản thân trẻ cũng có thể nhận ra được vị trí của dị vật.

Mắc dị vật ở vùng hầu họng là một trong những trường hợp phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, với tỷ lệ là 60%.

Dấu hiệu trẻ có dị vật ở thực quản

Dấu hiệu trẻ bị mắc dị vật ở thực quản thường không quá rõ ràng. Nếu dị vật không được phát hiện và loại bỏ kịp thời, bé có thể bị biếng ăn, tăng cân chậm và thậm chí là bị viêm phổi tái phát. Nếu dị vật bị vật bị kẹt hoàn toàn, trẻ thường tiết nhiều nước bọt hơn.

So với việc bị mắc ở hầu họng, trẻ nuốt phải dị vật vào thực quản thường không cảm nhận rõ vị trí chính xác của dị vật trong đường tiêu hóa.

Dấu hiệu trẻ có dị vật dưới thực quản

Tùy vào tốc độ dị vật di chuyển sau khi đi qua thực quản mà trẻ có thể gặp phải các triệu chứng như khó chịu, đầy bụng, sốt, nôn ói, phân bị lẫn máu hoặc có màu đen. Trong trường hợp nghiêm trọng, có dị vật trong đường tiêu hóa có thể dẫn đến tình trạng tắc ruột, thủng ruột hoặc bệnh xuất huyết tiêu hóa cho trẻ.

Trẻ em nuốt phải dị vật nguy hiểm như thế nào?

Nếu trẻ được phát hiện nuốt phải dị vật từ sớm và điều trị kịp thời thì khả năng phục hồi thường khá tốt và ít khi để lại di chứng. Trong một số trường hợp khác, dị vật đi vào theo phản xạ nuốt tự nhiên của trẻ và được đào thải ra ngoài qua phân trong vài ngày đến vài tuần.

Tuy nhiên, trong một số tình huống nghiêm trọng, trẻ có thể gặp biến chứng ngay lập tức hoặc một thời gian sau, thậm chí là có thể nguy hiểm đến tính mạng. Một số tình trạng nguy hiểm khi trẻ nuốt dị vật có thể kể đến như:

Bít tắc đường thở

Dị vật bị mắc kẹt ở ngã ba hầu họng có thể gây tắc nghẽn đường thở hoặc lọt vào thanh quản, khí quản, gây khó thở, suy hô hấp. Đây là biến chứng cực kỳ nguy hiểm, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tình mạng của trẻ nếu xử lý chậm trễ.

Tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa và các cơ quan xung quanh

Nếu nuốt phải dị vật sắc nhọn, trẻ có thể bị xước, rách nhiễm trùng hoặc thậm chí là hoại tử niêm mạc đường tiêu hóa. Biến chứng đáng lo ngại nhất là dị vật có thể đâm vào động mạch chủ, khiến trẻ tử vong ngay lập tức.

Bên cạnh đó, tùy vào vị trí bị mắc kẹt mà dị vật có thể gây ra các biến chứng khác. Ví dụ như nhiễm trùng mô mềm ở vùng hầu họng, áp xe thành sau họng, áp xe cạnh thực quản, hoạt tử thực quản, tràn khí màng phổi, viêm trung thất, tràn khí trung thất, viêm màng ngoài tim, thủng dạ dày, thủng ruột, nhiễm trùng máu,…

Tắc ruột

Một biến chứng khác bị gây ra bởi việc có dị vật trong đường tiêu hóa là tắc ruột, với các triệu chứng điển nhìn là đau bụng, đầy bụng buồn nôn, nôn mửa, bí trung tiện và đại tiện.

Ngộ độc

Trong trường hợp trẻ nuốt phải một số đồ vật như pin hay đồ chơi chứa thủy ngân, trẻ có thể bị ngộ độc nghiêm trọng và nguy hại đến sức khỏe.

Nên làm gì khi trẻ nuốt dị vật vào bụng?

Khi trẻ nuốt phải dị vật, điều quan trọng đầu tiên mà bố mẹ nên làm là giữ bình tĩnh để tìm cách xử lý hiệu quả. Dẫu biết rất lo lắng, bạn vẫn nên kiên nhẫn để giúp trẻ loại bỏ dị vật một cách an toàn. Theo đó, nếu bé không may nuốt phải dị vật, bạn nên thực hiện các bước sau đây:

• Nếu trẻ thở khó, bị ngứa họng và ho, hãy khuyến khích bé ho mạnh hơn để đẩy dị vật ra khỏi cuống họng. Đồng thời, trong suốt quá trình này cần có người bên cạnh bé để theo dõi tình hình. Nếu phương án này không hiệu quả thì cần đổi sang biện pháp khác.
• Nếu việc ho không đẩy được dị vật ra ngoài, bạn có thể nghiêng người bé về phía trước hoặc để bé úp mặt vào lòng bạn, rồi vỗ nhẹ từ phía sau lưng để giúp giải phóng dị vật.
• Bạn cũng có thể thực hiện động tác ép bụng bằng cách xoay trẻ lại rồi vòng tay qua ngực trẻ, nắm chặt tay và đặt vào khu vực giữa rốn và xương sườn. Sau đó, dùng lực kéo mạnh vào bụng trẻ và vuốt lên trên. Lưu ý khi thực hiện kỹ thuật này bạn không nên dùng lực quá mạnh để tránh gây tổn thương cho trẻ.

Những biện pháp vật lý trên đây thường kích thích cơn ho nhân tạo và làm tăng áp lực lồng ngực, giúp trẻ đẩy được di vật ra ngoài. Tuy nhiên, không phải lúc nào các phương pháp này cũng phát huy được tác dụng, đặc biệt là trong trường hợp dị vật là đồ sắc nhọn thì rất nguy hiểm cho trẻ. Khi đó tốt nhân bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để điều trị.

Ngoài ra, những trẻ có tiền sử về bệnh tiêu hóa (hẹp thực quản, hẹp tá tràng, từng phẫu thuật ống tiêu hóa) hoặc bệnh thần kinh (bệnh lý thần kinh cơ, tâm thần kinh,…) sẽ dễ gặp phải rủi ro hơn khi nuốt dị vật.

Vì vậy, với trẻ có hệ tiêu hóa không tốt mà nuốt phải vật lạ thì bất kể có xuất hiện triệu chứng nào không, cha mẹ vẫn cần đưa ngay đến bệnh viện để kiểm tra.

Lưu ý quan trọng khi trẻ nuốt phải dị vật

Phụ huynh cần lưu ý tránh làm những điều sau khi trẻ nuốt phải dị vật, tránh làm nguy hiểm thêm cho tình trạng của trẻ:

• Nếu trẻ bị ngạt thở do nuốt phải dị vật, tuyệt đối không dùng tay để móc dị vật ra khỏi họng bé. Cách này có thể khiến dị vật bị đẩy vào sâu hơn hoặc làm gây tổn thương cho bé, khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
• Không cố gắng đẩy dị vật xuống dưới bằng cách cho trẻ ăn hoặc thêm. Hành động này có thể khiến tình trạng tắc nghẽn tại đường tiêu hóa trở nên nghiêm trọng hơn.
• Luôn ở bên cạnh trẻ để quan sát dấu hiệu và sẵn sàng xử lý kịp thời.
• Nếu để thử các biến pháp được hướng dẫn trên đây nhưng không giải quyết được, hãy đưa trẻ đến cơ sở ý tế gần nhất để được can thiệp kịp thời, tránh kéo dài tình hình càng gây nguy hiểm cho trẻ.
• Ngay cả khi dị vật đã được lấy ra, bạn cũng không nên chủ quan. Hãy đưa trẻ đi kiểm tra để đảm bảo không có tổn thương hoặc dị vật còn sót lại trong cơ thể trẻ.

Cần làm gì để ngăn bé nuốt phải dị vật?

Dù rằng không thể ngăn ngừa hoàn toàn việc trẻ vô tình nuốt phải dị vật, nhưng cha mẹ vẫn có thể giảm thiểu nguy cơ này bằng cách thực hiện một số biện pháp như sau:

• Để các vật dụng dễ nuốt ngoài tầm với của trẻ.
• Cẩn trọng khi cho trẻ ăn các loại trái cây có hạt lớn.
• Luyện cho trẻ thói quen ăn chậm, nhai kỹ và tránh đùa nghịch trong khi ăn.
• Luôn theo dõi trẻ khi chơi hoặc ăn uống để có thể kịp thời xử lý khi xảy ra sự cố.

Mong rằng qua bài viết trên đây bạn đã có thêm những thông tin hữu ích về các triệu chứng và cách xử lý khi trẻ nuốt dị vật vào bụng. Việc trẻ nuốt phải vật lạ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy trong quá trình chăm sóc, bạn hãy luôn chú ý đến bé để có thể phát hiện kịp thời và đưa trẻ đến cơ sở uy tín để được kiểm tra và lấy dị vật ra.