Chướng bụng đầy hơi buồn nôn: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị

Nguyên nhân gây ra tình trạng đầy bụng buồn nôn

Ai cũng có thể gặp phải tình trạng chướng bụng, đầy hơi và buồn nôn, với nhiều nguyên nhân đến từ chế độ sinh hoạt hoặc vấn đề vật lý, cụ thể như sau:

Thói quen ăn uống

Thói quen ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa. Những thói quen không lành mạnh như ăn quá no, ăn vội vàng, ăn khi đang căng thẳng, hay ăn quá nhiều đồ chiên xào, nhiều dầu mỡ, đồ có tính axit, ngũ cốc, trái cây họ cam quýt, đồ uống có gas hoặc đồ uống có cồn đều có thể dẫn đến tình trạng đầy bụng buồn nôn.

Đặc biệt, với trẻ em có hệ tiêu hóa còn non nớt và nhạy cảm thì bên cạnh vấn đề thực phẩm, ngay cả việc bạn cho bé ăn hoặc bú bằng dụng cụ không sạch cũng có thể tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào hệ tiêu hóa, khiến trẻ bị đầy bụng buồn nôn.

Vấn đề bệnh lý

Bên cạnh thói quen ăn uống không lành mạnh thì một số bệnh về đường tiêu hóa cũng có thể dẫn đến tình trạng đầy bụng buồn nôn, tiêu biểu như sau:

• Hội chứng ruột kích thích (IBS): Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra cảm giác đầy hơi, khó chịu, buồn nôn. Một số trường hợp còn đi kèm với cơn đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. IBS có thể xuất hiện do nhiễm trùng đường tiêu hóa, sự phát triển quá mức của vi khuẩn, không dung nạp lactose, dị ứng thực phẩm hoặc yếu tố tâm lý như trầm cảm.
• Loét dạ dày: Các bệnh liên quan đến dạ dày là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng chướng bụng, buồn nôn. Đối với bệnh loét dạ dày, vi khuẩn Helicobacter có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến loét dạ dày. Triệu chứng phổ biến thường bao gồm cảm giác no, chán ăn, buồn nôn, ợ nóng, đau bụng âm ỉ và cảm giác nóng rát ở ngực.
• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Nếu bạn có biểu hiện đầy bụng, ợ chua, buồn nôn thì có khả năng đã bị trào ngược dạ dày thực quản. Một số triệu chứng khác có thể xuất hiện kèm theo bao gồm hôi miệng và khó nuốt. Các yếu tố chính gây ra GERD thường là do mang thai, thừa cân, thoát vị cơ hoành hoặc một số vấn đề khác, làm gia tăng áp lực cho dạ dày.
• Liệt dạ dày: Là tình trạng thức ăn không thể di chuyển từ dạ dày xuống ruột non như bình thường, gây ra cảm giác đầy bụng, nhanh no và buồn nôn.
• Đái tháo đường thai kỳ: Thường gây ra tình trạng đầy bụng khó tiêu buồn nôn khi mang thai, đặc biệt là vào thời kỳ nửa cuối thai kỳ.

Các phương pháp điều trị tình trạng đầy bụng buồn nôn

Đầy bụng buồn nôn là những triệu chứng khá phổ biến, thường không quá nghiêm trọng và có thể cải thiện sau khi bạn nghỉ ngơi và điều chỉnh lại chế độ ăn uống. Nếu không thể đến bệnh viện ngay lập tức, bạn có thể thử một số biện pháp sau đây để giảm bớt khó chịu:

• Thoa 2 giọt dầu nóng lên bụng và ngực.
• Nghỉ ngơi, thư giãn và giữ tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng.
• Ngân 2 lát gừng mỏng vào nước sôi, để nguội và uống từng ngụm.
• Kết hợp tắm nước ấm và mát xe bụng nhẹ nhàng.
• Ngoài ra, bạn cũng có thể thử áp dụng phương pháp xoa bụng để giảm cảm giác đầy hơi.

Tuy nhiên, bạn lưu ý rằng tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc dùng thuốc không đúng có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Nếu triệu chứng đầy bụng, buồn nôn kéo dài và không cải thiện, hãy đến bệnh viện để được khám và điều trị đúng cách. Đặc biệt là khi tình trạng này còn kèm theo các dấu hiệu dưới đây thì bạn nên đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt:

• Nôn mửa, đau bụng dữ dội, đi ngoài liên tục hoặc trong đi ngoài ra máu.
• Cảm giác mệt mỏi kéo dài, sụt cân, cơ thể suy nhược vì chán ăn liên tục.

Cách phòng tránh đầy hơi chướng bụng buồn nôn

Để cải thiện cũng như ngăn ngừa tình trạng chướng bụng, buồn nôn, bạn nên lưu ý một số thói quen trong chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày như sau:

• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn một bữa lớn, bạn có thể chia thành nhiều bữa ăn nhỏ để dạ dày không bị quá tải.
• Ăn chậm, nhai kỹ: Tập trung vào việc nhai kỹ thức ăn giúp hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn.
• Uống đủ nước: Cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
• Giữ tâm trạng thoải mái khi ăn: Căng thẳng có thể làm tăng cảm giác khó chịu trong dạ dày, do đó bạn nên cố gắng giữ tâm trạng thư giãn khi ăn uống.
• Không nằm ngay sau khi ăn: Nên để dạ dày có ít nhất 3 tiếng để tiêu hóa trước khi nằm xuống hoặc đi ngủ.
• Tập thể dục đều đặn: Luyện tập thể thao thường xuyên sẽ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm cảm giác đầy hơi.
• Cân bằng dinh dưỡng: Nên đảm bảo một chế độ ăn uống cân bằng, có đầy đủ các nhóm chất thiết yếu cho cơ thể.
• Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa: Ăn các loại thực phẩm mềm và dễ tiêu như cháo hoặc cơm nhão để giảm áp lực cho dạ dày.
• Ăn nhiều rau quả: Các loại rau xay và trái cây, đặc biệt là chuối, táo hay bơ cung cấp rất nhiều chất xơ và vitamin tốt cho hệ tiêu hóa.
• Bổ sung sữa chua: Sữa chua có chứa probiotic có lợi cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu và sử dụng thêm men tiêu hóa nếu thấy cần thiết.
• Hạn chế thực phẩm gây khó tiêu: Nên tránh các món ăn cay, nhiều gia vị mạnh, thực phẩm giàu axit, đồ chiên rán quá nhiều dầu mỡ, nước uống có ga hoặc đồ có cồn.
• Đảm bảo vệ sinh thực phẩm: Tránh các thực phẩm không đảm bảo vệ sinh hoặc đồ ăn chưa được chế biến kỹ lưỡng.
• Không tự ý dùng thuốc: Tuyệt đối không dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ, nếu không có thể khiến hệ tiêu hóa và sức khỏe chung bị tổn hại nghiêm trọng hơn.

Mong rằng qua bài viết trên đây đã giúp bạn nắm được nguyên nhân cũng như một số biện pháp khắc phục tình trạng chướng bụng, đầy hơi và buồn nôn. Bên cạnh việc duy trì một lối sống lành mạnh thì bạn cũng nên đến thăm khám với bác sĩ để có phương án xử lý, phòng ngừa tình trạng này một cách hiệu quả và an toàn nhất.