Nội soi đại tràng phát hiện bệnh gì?
Tương tự các kỹ thuật nội soi tiêu hóa khác, nội soi đại tràng sử dụng một ống soi mềm có gắn camera để kiểm tra trực tiếp niêm mạc đại tràng và trực tràng. Đây là phương pháp quan trọng giúp phát hiện và chẩn đoán nhiều bệnh lý đại tràng.Dưới đây là các bệnh lý phổ biến có thể phát hiện qua nội soi đại tràng:
1. Polyp đại tràng
Polyp đại tràng là những khối u nhỏ phát triển trên niêm mạc đại tràng. Mặc dù hầu hết polyp là lành tính, một số loại polyp có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và loại bỏ kịp thời. Nội soi đại tràng không chỉ giúp phát hiện mà còn có thể cắt bỏ polyp ngay trong quá trình nội soi.
2. Ung thư đại trực tràng
Nội soi đại tràng là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm. Thông qua việc quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng, bác sĩ có thể phát hiện các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn đầu, từ đó tăng cơ hội điều trị thành công.
3. Viêm đại tràng
Viêm đại tràng là tình trạng viêm niêm mạc đại tràng, có thể do nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc tác nhân khác. Nội soi giúp đánh giá mức độ tổn thương, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp.
4. Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng
Đây là hai bệnh viêm ruột mạn tính (IBD), có thể gây tổn thương nghiêm trọng niêm mạc đại tràng. Nội soi đại tràng giúp đánh giá phạm vi tổn thương, mức độ viêm và hỗ trợ theo dõi điều trị.
5. Chảy máu tiêu hóa
Nội soi đại tràng có thể xác định vị trí và nguyên nhân chảy máu đường tiêu hóa dưới, chẳng hạn như vết loét, viêm hoặc khối u, từ đó giúp bác sĩ can thiệp kịp thời.
6. Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Mặc dù hội chứng ruột kích thích không gây tổn thương niêm mạc đại tràng, nội soi có thể giúp loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự, như viêm đại tràng, polyp hoặc ung thư đại trực tràng.
Những khuyến nghị sàng lọc bệnh lý nội soi đại tràng
Các chuyên gia tiêu hóa khuyến nghị nội soi đại tràng định kỳ để tầm soát ung thư và các bệnh lý đường tiêu hóa.
Đối tượng nên thực hiện nội soi đại tràng
Ngoài các trường hợp có triệu chứng nghi ngờ, bạn nên cân nhắc nội soi đại tràng nếu thuộc một trong các nhóm sau:
- Người từ 45 tuổi trở lên: Hội ung thư Hoa Kỳ đã khuyến cáo tuổi bắt đầu nội soi đại tràng tầm soát bắt đầu từ 45 tuổi thay vì 50 tuổi như trước đây vào năm 2018. Tương tự, hướng dẫn tầm soát ung thư đại trực tràng quốc gia của Saudi Arabia cũng khuyến cáo độ tuổi nội soi đại tràng tầm soát bắt đầu từ 45 tuổi.
- Người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng: Nếu có người thân mắc bệnh, nguy cơ của bạn cao hơn và có thể cần nội soi sớm hơn, từ 40 tuổi hoặc sớm hơn tùy theo chỉ định của bác sĩ.
- Người có triệu chứng bất thường: Như chảy máu trực tràng, thay đổi thói quen đại tiện kéo dài (tiêu chảy hoặc táo bón), đau bụng kéo dài, thiếu máu không rõ nguyên nhân hoặc sụt cân nhanh chóng.
Trong các phương pháp tầm soát ung thư đại trực tràng, nội soi đại tràng là phương pháp hiệu quả nhất giúp chẩn đoán sớm tổn thương tiền ung thư và ung thư đại trực tràng. Phân tầng nguy cơ cần được thực hiện trước khi quyết định chiến lược và chọn phương pháp tầm soát ung thư đại trực tràng phù hợp.
Tần suất nội soi đại tràng
Khoảng cách giữa các lần nội soi phụ thuộc vào nguy cơ và kết quả nội soi trước đó:
- Người không có yếu tố nguy cơ: Nội soi mỗi 5-10 năm/lần nếu kết quả bình thường.
- Người có polyp hoặc yếu tố nguy cơ trung bình: Có thể cần nội soi mỗi 2-3 năm/lần, tùy thuộc vào số lượng và loại polyp.
- Người có tiền sử ung thư đại trực tràng hoặc gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng: Cần nội soi mỗi 1-2 năm/lần tùy theo mức độ bệnh và điều trị.
Chuẩn bị trước khi nội soi đại tràng
Việc chuẩn bị trước nội soi đại tràng rất quan trọng để đảm bảo kết quả chính xác:
- Chế độ ăn uống: Hạn chế thực phẩm nhiều chất xơ (rau xanh, ngũ cốc nguyên cám) trong 3 ngày trước nội soi. Chỉ ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hóa trước ngày nội soi.
- Làm sạch ruột: Cần uống dung dịch nhuận tràng theo chỉ dẫn của bác sĩ (thường là polyethylene glycol hoặc fosfat natri).
- Nhịn ăn: Tránh thức ăn rắn ít nhất 8 giờ trước nội soi, nhưng có thể uống nước trong (nước lọc, nước điện giải) đến 2 giờ trước khi nội soi.