Siêu âm đầu dò là gì? Khi nào cần thực hiện?

Siêu âm đầu dò là gì?

Phương pháp này sử dụng sóng siêu âm với tần số cao để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cơ quan bên trong cơ thể mà không cần phải phẫu thuật hay xâm lấn. Đặc điểm nổi bật của siêu âm đầu dò là việc sử dụng một thiết bị đầu dò có kích thước nhỏ, được đưa vào cơ thể qua âm đạo, cho phép bác sĩ quan sát rõ ràng các cơ quan sinh sản của phụ nữ như tử cung, buồng trứng, vòi trứng và cổ tử cung.

Thiết bị đầu dò siêu âm này có chiều dài từ 2 đến 3 inch (khoảng 5,08 – 7,62cm), với đầu dò được gắn với các cảm biến siêu âm. Khi đầu dò tiếp xúc với niêm mạc âm đạo, sóng siêu âm sẽ được phát ra và phản hồi lại để tạo ra hình ảnh trên màn hình. Hình ảnh này sẽ giúp bác sĩ đánh giá chính xác về tình trạng của các cơ quan sinh sản, từ đó đưa ra các chẩn đoán và phác đồ điều trị hợp lý.

Siêu âm đầu dò được thực hiện trong môi trường y tế bởi các bác sĩ chuyên khoa có trình độ và kinh nghiệm. Đây là một phương pháp không xâm lấn và khá an toàn, mặc dù một số người có thể cảm thấy hơi khó chịu trong suốt quá trình thực hiện.

Bên cạnh đó, siêu âm đầu dò còn được chỉ định trong việc thăm khám các bệnh lý thuộc hệ tiêu hóa, nhờ vào tính tiện lợi và độ an toàn của phương pháp này.

Công dụng của siêu âm đầu dò

Siêu âm đầu dò được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ có vấn đề bất thường trong cơ thể và cần kiểm tra chi tiết các cơ quan như tử cung, buồng trứng, vòi trứng, và cổ tử cung. Phương pháp này cũng hữu ích trong việc đánh giá quá trình rụng trứng, sự phát triển của trứng, cũng như tình trạng niêm mạc tử cung.

Chẩn đoán bệnh lý phụ khoa

Siêu âm đầu dò đóng một vai trò quan trọng trong việc phát hiện và chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh sản của phụ nữ. Phương pháp này giúp bác sĩ phát hiện những vấn đề sức khỏe mà các phương pháp siêu âm thông thường qua bụng không thể nhìn thấy.

• U nang buồng trứng: Đây là bệnh lý phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi sinh sản. U nang buồng trứng thường phát triển mà không gây ra các triệu chứng rõ ràng, vì vậy việc siêu âm định kỳ sẽ giúp phát hiện bệnh sớm, từ đó có hướng điều trị kịp thời.
• U xơ tử cung: U xơ tử cung là những khối u lành tính phát triển từ lớp cơ của tử cung. Các khối u này có thể gây ra những triệu chứng như đau bụng, rong kinh hoặc vô sinh. Siêu âm đầu dò giúp xác định kích thước và vị trí của u xơ tử cung, từ đó hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.
• Viêm tắc vòi trứng: Siêu âm đầu dò giúp phát hiện tình trạng viêm tắc vòi trứng, một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh ở phụ nữ. Bằng cách quan sát hình ảnh từ siêu âm, bác sĩ có thể xác định được vị trí tắc nghẽn, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
• Ung thư tử cung: Mặc dù ung thư tử cung có thể không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, siêu âm đầu dò có thể giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường trong tử cung, hỗ trợ quá trình chẩn đoán ung thư tử cung. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ làm tăng khả năng điều trị thành công.

Theo dõi thai kỳ

Siêu âm đầu dò cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc theo dõi tình trạng thai kỳ. Đặc biệt, trong những tuần đầu của thai kỳ, phương pháp này giúp bác sĩ xác định vị trí và sự phát triển của thai nhi, cũng như phát hiện các vấn đề liên quan đến thai kỳ.

• Phát hiện thai ngoài tử cung: Trong giai đoạn từ tuần 4 đến tuần 5 của thai kỳ, siêu âm đầu dò có thể giúp xác định chính xác vị trí của thai nhi. Điều này rất quan trọng để phát hiện sớm thai ngoài tử cung, một tình trạng nguy hiểm có thể gây biến chứng nặng nề cho sức khỏe của người mẹ nếu không được can thiệp kịp thời.
• Theo dõi tim thai: Trong khoảng thời gian từ tuần 6 đến tuần 8, siêu âm đầu dò giúp bác sĩ phát hiện sự hoạt động của tim thai. Nếu trong giai đoạn này không phát hiện được nhịp tim, bác sĩ có thể nghi ngờ thai ngừng phát triển hoặc có vấn đề về sự phát triển của thai nhi.
• Đánh giá số lượng thai: Siêu âm đầu dò cũng giúp xác định số lượng thai trong một lần mang thai, là thai đơn hay thai đa. Việc này rất quan trọng trong việc đánh giá các nguy cơ và tình trạng của thai nhi, đồng thời giúp bác sĩ đưa ra các lời khuyên thích hợp cho người mẹ.
• Vị trí nhau thai: Siêu âm đầu dò còn có thể giúp bác sĩ xác định vị trí của nhau thai, đặc biệt là trong trường hợp nhau thai có thể bị tiền đạo (nhau tiền đạo), tình trạng này có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi trong quá trình mang thai và sinh nở.

Mặc dù vậy, siêu âm 2D và siêu âm đầu dò không thay thế cho nhau. Tương tự, siêu âm đầu dò cũng không được dùng để thay cho các phương pháp khác như siêu âm 3D hay siêu âm 4D.

Kiểm tra và theo dõi các biện pháp tránh thai

Ngoài các mục đích trên, siêu âm đầu dò còn có ứng dụng trong việc kiểm tra các biện pháp tránh thai. Một trong các ứng dụng điển hình là việc kiểm tra vị trí của vòng tránh thai (IUD) trong tử cung. Việc sử dụng siêu âm đầu dò giúp bác sĩ xác định liệu vòng tránh thai có bị lệch vị trí hay không, từ đó điều chỉnh kịp thời để đảm bảo hiệu quả tránh thai.

Đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản

Siêu âm đầu dò cũng được sử dụng để đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản của phụ nữ, bao gồm kiểm tra các cơ quan sinh sản và phát hiện bất thường liên quan đến hệ sinh dục. Việc này đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ có dấu hiệu vô sinh hoặc những người đang trong quá trình chuẩn bị mang thai.

Khi nào cần thực hiện siêu âm đầu dò?

Tùy thuộc vào mục đích và tình trạng bệnh lý của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm đầu dò qua âm đạo hoặc hậu môn để chẩn đoán chính xác.

Đối với siêu âm đầu dò âm đạo, bạn có thể được bác sĩ chỉ định để kiểm tra trong một số trường hợp sau:

• Đau liên tục hoặc thường xuyên ở vùng xương chậu hoặc bụng dưới.
• Chảy máu bất thường giữa các chu kỳ kinh nguyệt mà không rõ nguyên nhân.
• Chảy máu không bình thường ở vùng kín trong khi mang thai.
• Gặp phải các vấn đề về rối loạn kinh nguyệt.
• Cảm thấy đau khi quan hệ tình dục.
• Khí hư có sự thay đổi về màu sắc, mùi hoặc số lượng.
• Ngứa ngáy, khô rát ở vùng kín.
• Nghi ngờ có u nang buồng trứng hoặc u xơ tử cung.
• Theo dõi hoạt động của tim thai.
• Kiểm tra vị trí vòng tránh thai.
• Đánh giá sức khỏe vùng xương chậu.
• Đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản nói chung.

Đối với siêu âm đầu dò hậu môn, bệnh nhân có thể được chỉ định nhằm phát hiện các vấn đề liên quan đến các cơ quan trong vùng tiểu khung, trực tràng hay tuyến tiền liệt.

Tuy nhiên, do đặc thù của phương pháp, siêu âm đầu dò âm đạo không được chỉ định cho trẻ em, phụ nữ chưa quan hệ tình dục hoặc những người vẫn còn màng trinh. Bên cạnh đó, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt hoặc đang bị viêm nhiễm cấp ở vùng âm đạo cũng không được chỉ định phương pháp này do có thể gây ra cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến kết quả chẩn đoán.

Cần chuẩn bị gì trước khi siêu âm đầu dò?

Bạn không cần chuẩn bị quá nhiều trước khi siêu âm đầu dò. Tùy theo mục đích và chỉ định của bác sĩ, thường thì bạn nên đi vệ sinh trước khi tiến hành siêu âm. Nếu bác sĩ yêu cầu làm căng bàng quang, mẹ có thể uống nước khoảng 30 phút đến 1 giờ trước khi thực hiện siêu âm.

Quá trình siêu âm này hoàn toàn không gây đau đớn cho mẹ bầu. Tuy nhiên, một số người có thể cảm thấy một chút khó chịu trong suốt quá trình. Đối với phụ nữ mang thai, siêu âm đầu dò là phương pháp an toàn và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi.

Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội là một trong những cơ sở y tế chất lượng, uy tín, đặc biệt là về các dịch vụ chăm sóc thai sản và sinh con. Nhiều phụ nữ và gia đình tin tưởng lựa chọn bệnh viện nhờ sự chuyên nghiệp và môi trường chăm sóc chất lượng.

Bạn có thể tham khảo, lựa chọn gói thai sản tại bệnh viện, được thiết kế với lộ trình thăm khám khoa học, bao gồm các giai đoạn trước, trong và sau khi sinh. Các bác sĩ chuyên khoa Sản phụ giàu kinh nghiệm sẽ trực tiếp theo dõi và hỗ trợ, đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh, quá trình chuyển dạ an toàn.

Lưu ý: Nội dung mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế. Bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, đồng thời thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ để bảo vệ sức khỏe.

Siêu âm đầu dò là một kỹ thuật chẩn đoán phổ biến hiện nay, được đánh giá là an toàn và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp thăm khám phụ khoa đều cần sử dụng phương pháp này. Để tìm hiểu thêm, bạn có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được hỗ trợ.