Top 5 các bệnh lây nhiễm qua đường tiêu hóa và cách phòng tránh

Top 5 các bệnh lây qua đường tiêu hóa thường gặp

Dưới đây là những bệnh lây qua đường tiêu hóa phổ biến mà bạn nên chú ý phòng tránh:

1. Tiêu chảy cấp

Tiêu chảy cấp là một trong số những căn bệnh lây nhiễm qua đường tiêu hóa thường gặp, trong đó trẻ em là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất.

Người mắc tiêu chảy cấp có thể bị mất một lượng lớn nước và khoáng chất, dẫn đến mất nước trầm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được chăm sóc y tế kịp thời. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và người cao tuổi, những đối tượng có hệ miễn dịch yếu, có hệ tiêu hóa không tốt.

Các nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh tiêu chảy cấp thường bao gồm:

• Tiêu thụ thực phẩm hoặc đồ uống không được đảm bảo an toàn.
• Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa do các vi sinh vật như vi khuẩn tả, E. coli, Rotavirus, Shigella, vi khuẩn thương hàn và trực khuẩn lỵ.
• Các bệnh nhiễm trùng ngoài ruột như viêm tai giữa, viêm mũi họng, sởi hay ho gà gây viêm phổi.

2. Viêm gan virus A

Viêm gan virus A cũng là một trong những căn bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa phổ biến. Nguyên nhân gây ra bệnh là virus viêm gan A (HAV), có thể tìm thấy trong nước bọt, nước tiểu và chủ yếu là trong phân của người nhiễm bệnh.

HAV có thể lây lan qua nguồn nước và đất nếu không được xử lý đúng cách. Ngoài ra, virus này còn có thể tồn tại trong thực phẩm, nước uống, bể bởi, các vật dụng cá nhân hay đồ dùng sinh hoạt gia đình.

Khi bị nhiễm virus viêm gan A, người bệnh có thể không có triệu chứng ngay trong vài tuần đầu. Tuy nhiên, sau khoảng thời gian này, các triệu chứng sẽ bắt đầu xuất hiện, bao gồm mệt mỏi, mất cảm giác thèm ăn, sốt cao, đau bụng và đặc biệt là vàng da, vàng mắt. Những triệu chứng này là do gan bị tổn thương, dẫn đến không thể xử lý và loại bỏ bilirubin hiệu quả.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, virus HAV có thể dẫn đến suy gan cấp tính hoặc viêm tụy cấp, đặc biệt nguy hiểm đối với người cao tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu.

3. Bệnh tả

Bệnh tả là một trong những căn bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm nhất liên quan đến hệ tiêu hóa, do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra. Loại bệnh này lây lan chủ yếu qua nguồn nước và thực phẩm bị ô nhiễm. Các triệu chứng đặc trưng của bệnh tả bao gồm tiêu chảy nghiêm trọng không thể kiểm soát, mất nước nhanh và rối loạn điện giải nghiêm trọng.

Nếu không được can thiệp y tế kịp thời, mất nước cấp có thể gây ra tình trạng suy kiệt, sốc, thậm chí tử vong trong thời gian ngắn. Trong nhiều trường hợp, người khỏe mạnh có thể bị nhiễm bệnh tả nếu ăn phải thực phẩm hoặc uống nước nhiễm vi khuẩn, đặc biệt là từ các món thủy hải sản.

4. Bệnh kiết lỵ

Kiết lỵ là bệnh nhiễm khuẩn đường ruột do hai loại tác nhân chính: là amip và vi khuẩn trực trùng. Các triệu chứng điển hình của bệnh gồm đau bụng dữ dội, sốt cao và tiêu chảy có lẫn máu, gây ra mất nước và rối loạn điện giải nghiêm trọng. Nhiễm trùng amip thường xuất hiện ở những khu vực có điều kiện vệ sinh kém, nơi thực phẩm và nước dễ bị nhiễm bẩn.

Nếu không được điều trị kịp thời, kiết lỵ có thể gây viêm nhiễm các cơ quan nội tạng, loét đại tràng, thậm chí có thể dẫn đến thủng ruột, làm tăng nguy cơ tử vong, đặc biệt là đối với trẻ em ở các quốc gia đang phát triển.

5. Bệnh thương hàn

Thương hàn là bệnh nhiễm trùng nguy hiểm lây qua đường tiêu hóa, do vi khuẩn Salmonella Typhi gây ra. Loại bệnh về đường tiêu hóa này thường lây lan qua việc tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị nhiễm khuẩn. Các dấu hiệu điển hình của thương hàn bao gồm sốt kéo dài, đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, cùng với triệu chứng đau đầu.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết trong dạ dày, thủng ruột, và thậm chí dẫn đến tử vong. Phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm kháng sinh và các biện pháp hỗ trợ để kiểm soát triệu chứng, đồng thời ngăn ngừa tình trạng mất nước.

Cách phòng tránh bệnh lây qua đường tiêu hóa hiệu quả

Dưới đây là các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tiêu hóa, giúp bảo vệ sức khỏe của cá nhân và cả cộng đồng:

• Rửa tay thường xuyên: Việc rửa tay sạch sẽ với xà phòng và nước sạch trước khi ăn, sau khi sử dụng nhà vệ sinh hoặc tiếp xúc với các bề mặt bẩn là cách đơn giản nhưng rất hiệu quả để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh khác.
• Chế biến thực phẩm đúng cách: Để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, cần sơ chế, rửa sạch nấu chín rau củ, thịt cá. Đồng thời, tránh để thực phẩm tiếp xúc với các bề mặt bẩn hay chưa được vệ sinh đúng cách.
• Bảo quản thực phẩm đúng cách: Bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ phù hợp, ví dụ với các thực phẩm dễ hỏng như thịt, cá, các thực phẩm từ sữa, nên được giữ lạnh hoặc đông lạnh, tránh để ở nhiệt độ phòng quá lâu.
• Sử dụng nước sạch: Đảm bảo nguồn nước uống và nước sinh hoạt luôn sạch và không bị ô nhiễm. Tốt nhất cần đun sôi hoặc lọc nước trước khi sử dụng để loại bỏ các vi khuẩn, virus và các ký sinh trùng có hại.
• Không dùng chung vật dụng cá nhân: Các vật dụng cá nhân như cốc, chén, thìa, đũa và các loại khăn tắm nên được sử dụng riêng biệt để tránh nguy cơ lây lan vi khuẩn và virus qua tiếp xúc gián tiếp.
• Giữ gìn vệ sinh môi trường sống: Cần giữ cho nơi ở và cả khu vực xung quanh luôn sạch sẽ. Đồng thời, cần xử lý chất thải đúng cách và kiểm soát các loài chuột, ruồi, gián,… vì chúng có thể trở thành nguồn bệnh nguy hiểm.
• Tiêm vắc xin phòng ngừa: Một số bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa như viêm gan A có thể phòng tránh được bằng cách sử dụng vắc xin. Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ sức khỏe của người tiêm mà còn giúp ngăn chặn sự bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng.
• Nâng cao nhận thức cộng đồng: Việc tuyên truyền và giáo dục về vệ sinh an toàn thực phẩm, giữ gìn vệ sinh cá nhân và chia sẻ các biện pháp phòng ngừa có vai trò rất quan trọng. Điều này giúp mọi người nâng cao ý thức và thực hiện đúng cách, từ đó giảm thiểu được đáng kể nguy cơ mắc bệnh lây qua đường tiêu hóa.

Bệnh lây qua đường tiêu hóa có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát triển và điều trị sớm. Để bảo vệ sức khỏe, hãy luôn chú trọng vào việc giữ vệ sinh cá nhân, tiêu thụ thực phẩm an toàn và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa. Nếu phát hiện thấy có dấu hiệu bất thường, nên kiểm tra ngay tại các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.